EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Dersinin Amacı ve Kapsamı

Bu derste; eğitimde ölçme ve değerlendirmenin yeri ve önemi, ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlar, ölçme araçlarında bulunması istenen nitelikler (güvenirlilik, geçerlilik, kullanışlılık), eğitimde kullanılan ölçme araçları ve özellikleri, geleneksel yaklaşımlara dayalı olan araçlar (yazılı sınavlar, kısa yanıtlı sınavlar, doğru-yanlış tipi testler, çoktan seçmeli testler, eşleştirmeli testler, sözlü yoklamalar, ödevler), öğrenciyi çok yönlü tanımaya dönük araçlar (gözlem, görüşme, performans değerlendirme, öğrenci üründosyası, araştırma kâğıtları, araştırma projeleri, akran değerlendirme, öz değerlendirme, tutum ölçekleri), ölçme sonuçları üzerinde yapılan temel istatistiksel işlemler, öğrenme çıktılarını değerlendirme, not verme, alanı ile ilgili ölçme aracı geliştirebilmeyi sağlamak amaçlanmaktadır.

Kendimizi Değerlendirelim

1. Bir ölçümdeki tesadüfi hataların azlığı, ölçüm aracının hassasiyeti, duyarlılığı ve ayrıntılı ölçmeye olanak tanıması ölçüm aracının hangi niteliğini öne çıkarmaktadır?

A) Güvenilirliğini

B) Saydamlığını

C) Tutarlılığını

D) Geçerliliğini

E) Gerçekçiliğini

2. Aşağıdakilerden hangisi güvenilirlik belirleme yöntemlerinden biri değildir?

A) Alfa Katsayısı Yöntemi

B) KR20 /KR21 Katsayısı Yöntemi

C) Gini Katsayısı Hesaplama Yöntemi

D) Tek Form Yöntemi

E) Eş Değer / Paralel Form Yöntemi

3. Geçerliliği çalışılan bir ölçme aracı ile geçerliliği kanıtlanmış bir ölçme aracının aynı deneklere uygulanarak elde edilen ölçümler arasındaki korelasyon katsayısının belirlenmesi şeklinde ifade edilen geçerlilik türü nedir?

A) Kapsam geçerliliği

B) Ölçüt geçerliliği

C) Yapı geçerliliği

D) Görünüş geçerliliği

E) Ölçüm geçerliliği

4. Tarih öğretmenliği bölümüne girmek isteyen bir öğrenci hazırlık kursundaki sınavlarda oldukça yüksek puanlar almaktadır. Oysa gerçek sınavda aynı başarıyı yakalayamamıştır. Bu durumdan dolayı da ÖSYM'nin yaptığı sınavın geçerliliğinin düşük olduğunu söylenebilir. Bu durumda düşük düzeyde görülen geçerlilik türü aşaıdakilerden hangisidir?

A) Kapsam geçerliliği

B) Yapı geçerliliği

C) Uyum geçerliliği

D) Yordama geçerliliği

E) Görünüş geçerliliği

5. Pedagojik formasyon eğitimi gören öğretmen adaylarının ilk dönemin sonunda katıldıkları final sınavlarında aldıkları notların belirlenmesi ne tür bir değerlendirmeye örnek gösterilebilir?

A) Tanıma amaçlı değerlendirme

B) Biçimlendirici değerlendirme

C) Kapsayıcı değerlendirme

D) Düzey belirleyici değerlendirme

E) Subjektif değerlendirme

6. Bir sınıftaki öğrencilerin performanslarını değerlendirmede kullanılan ve dereceli puanlama anahtarı olarak ta bilinen ölçme ve değerlendirme yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Portfolyo Yöntemi

B) Bağıl Değerlendirme Yöntemi

C) Yapılandırılmış Grid Tekniği

D) Gini Katsayısı Hesaplama Yöntemi

E) Rubric Yöntemi

7. Matematik dersi ile geometri dersi arasındaki korelasyon değerinin 0,70 olduğu bilindiğine göre bu iki ders arasındaki ilişkinin yön ve kuvveti için ne söylenebilir?

A) İlişki pozitif ve kuvvetli

B) İlşki pozitif ve orta kuvvetli

C) İlşki pozitif ve çok kuvvetli kuvvetli

D) İlşki pozitif ve tam

E) İlişki pozitif ve zayıf

8. Aşağıdakilerden hangisi, bir ölçme aracının güvenilirliğini etkileyen etmenlerden biri değildir?

A) Ölçme aracının uygulandığı sınıf ortamı

B) Ölçme aracının her türlü hataya sebebiyet vermesi

C) Ölçme aracının ilk defa kullanılıyor olması

D) Ölçme aracıyla ayrıntılı ölçüm sonuçlarına ulaşılması

E) Ölçme aracının yaygın olarak kullanılıyor olması

9. Aşağıdakilerden hangisi, bir testin güvenilirliğini arttıran etmenlerden biri değildir?

A) Testteki soru sayısının fazla olması

B) Test soruların ipucu içermemesi

C) Test sorularının çelişkili ifadelerden oluşmaması

D) Test sorularındaki soru ifadelerinin karmaşık yazılmaması

E) Test için verilen sürenin epey uzun olması

Puanlar	Frekans
3	2
4	3
5	7
6	5
7	5
8	4
9	3
10	1

10. Yukarıdaki tabloda İngilizce yazılı sınavına giren 30 öğrencinin aldıkları notlar görülmektedir. Bu verilere göre sınıfın modu ve ranjı kaçtır?

A) Mod: 5, Ranj: 4

B) Mod: 5, Ranj: 6

C) Mod: 5, Ranj: 7

D) Mod: 6, Ranj: 6

E) Mod: 7, Ranj: 5

11. Sınıfın duvarında asılı duran saatin bazen 4-5 dakika ileride, bazen de geride olması ne tür bir hatadır?

A) Maddi hata

B) Sabit hata

C) Sistematik hata

D) Sürekli hata

E) Tesadüfi hata

12. Kapsam geçerliliğinde belirtke tablosu öncelikle niye hazırlanır?

A) Bir testte ölçülecek özellikler ile kazanımlar arasında, soruların türlerinin ve sayılarının orantılı
dağılımı için

B) Bir testte teste tâbi olan tüm konulardan soru sorabilmek ve öğrencileri ona göre değerlendirme
yapabilmek için

C) Testte ölçülecek özellikler ile kazanımlar arasında, soruların türleri ve sayıları arasındaki ilşkileri
ortaya koymak için

D) Bir testte teste tâbi olan tüm konulardan eşit sayıda soru sormak ve her bir konu için eşit bir
değerlendirme yapmak için

E) Her testte ölçülecek özellikler ile kazanımlar arasında, soruların türlerinin ve sayılarının eşit bir
şekilde dağılımı için

13. Bloom'un Taksonomisi olarak bilinen pramidin en alt basamağından en tepesine doğru eğitimin hangi aşamalarından sırasıyla geçilmektedir?

A) Analiz - bilgi - kavrama - uygulama - sentez - değerlendirme

B) Bilgi - uygulama - kavrama - sentez - değerlendirme - analiz

C) Bilgi - kavrama - uygulama - sentez - analiz - değerlendirme

D) Bilgi - kavrama - uygulama - analiz - sentez – değerlendirme

E) Kavrama - bilgi - uygulama - sentez - değerlendirme - analiz

14. Bir sınıfta öğrencilerin önlerine konulan testteki soruları kavrayıp, bildiklerini kullanarak soruları çözümlemeye çalışmaları, Taksonomi Pramidinin hangi basamağındaki faaliyet alanına girmektedir?

A) Analiz

B) Uygulama

C) Kavrama

D) Değerlendirme

E) Sentez

15. Öğrenciler, kendilerine sunulan sorularda ilişkili olanları birlikte ele alıp ne tür bir faaliyette bulunurlarsa, soruların çözümünde daha da detaylı bir düşünmeyi ortaya koyarak soruları sağlıklı bir şekilde irdelemiş olurlar?

A) Analiz

B) Kavrama

C) Sentez

D) Değerlendirme

E) Uygulama

16. Öğrencilerin çoktan seçmeli soruları doğru değerlendirip isabetli cevaplar vermeleri için, aşağıdakilerden hangisini yapmamalıdırlar?

A) Soruları olabildiğince hızlı ve kesintisiz okumalıdırlar.

B) Soruları doğru bir şekilde okuyup algılamalıdırlar.

C) Soruda “asıl istenen” şeye odaklanmalıdırlar.

D) Çeldirici ya da tuzak şıkka dikkat etmelidirler.

E) Soru ifadesindeki bağlaç olan ifadelere odaklanmalıdırlar.

17. Aşağıdakilerden hangisi, açık uçlu sınavların sınırlılıklarndan biri değildir?

A) Açık uçlu sınavların sorularının güçlük derecesini tayin etmek de zordur.

B) Puanlayıcının kanâati, puanlama işleminde hataya neden olur.

C) Cevabı yazılı olarak ifade etmek zorunlu olduğundan hız vb. değişkenler de puana karışır.

D) Soruların cevaplarını tamamen doğru ya da tamamen yanlış olarak sınıflamak imkânsızdır.

E) En detaylı ve sistematik ölçme aracı olduğundan sıkılıkla başvurulan bir sınav türü olmaktadır.

18. Doğru-yanlış tipi sorularda şansa bağlı başarıyı ortadan kaldırmak için başvurulacak olan düzeltme formülü nasıl uygulanır?

A) Uzun ifadeli sorular hazırlanmalıdır.

B) Yanlış olan sorularda doğrusu da istenmelidir.

C) Çift negatif cümle kullanılmalıdır.

D) Doğru ve yanlış sayısı testte eşit olarak yer almalıdır.

E) Doğru veya yanlış sayısı diğerinden daha fazla olmalıdır.

19. Aşağıdakilerden hangisi, boşluk doldurma sorularının dezavantajlarından biri değildir?

A) Bu tür sorularda üst düzey bilgiler ölçülemez.

B) Bazı konularda test maddesi hazırlanamaz.

C) Çok açık ve net bir cevap istenmektedir.

D) Öğrenciler özgün cümleler kurarak cevaplama yapamazlar.

E) Özğrencileri ezber yapamaya yöneltebilir.

20. Aşağıdakilerden hangisi mutlak değerlendirmeye örnek olarak verilebilir?

A) Bir dersten 85 ilâ 100 arası notla geçenlerin durumunun “pekiyi” olarak nitelendirilmesi

B) Boyu 2 metre ve üstü olanların basketbol sporunda “daha başarılı” olacakları görüşü

C) Final sınavına girmeyen öğrencilerin “başarısız” kabul edilip sınıfta bırakılmaları

D) Düzensiz beslenen kişilerin % 70'nin “kanser riskiyle” yaşamak durumunda olması

E) KPSS'den yüksek not alanların mesleklerinde de aynı “başarıyı gösterecekleri” algısı